Zaktualizowano 11-07-2024
Wybór pomiędzy zmiennym a stałym oprocentowaniem kredytu lub pożyczki hipotecznej to jedna z najważniejszych decyzji, przed którą stawiane są osoby planujące zakup nieruchomości lub wzięcie pożyczki pod jej zastaw. Sposób ustalania oprocentowania wpływa wymiernie na wysokość miesięcznej raty i całkowity koszt kredytu, a także przewidywalność i stabilność wydatków. Zmienne i stałe oprocentowanie – które wybrać?
Oprocentowanie kredytu hipotecznego
Oprocentowanie to podstawowy koszt kredytu lub pożyczki hipotecznej. Jest to procentowa stawka określająca koszt pożyczenia pieniędzy na umownie określony czas. Wyróżniamy oprocentowanie zmienne oraz stałe.
Oprocentowanie zmienne
Oprocentowanie zmienne zmienia się w zależności od wysokości stóp procentowych ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej – rośnie wraz ze wzrostem stóp i spada wraz z ich spadkiem. Tego typu oprocentowanie w przypadku kredytów udzielanych w polskich złotych składa się ze zmiennego wskaźnika WIBOR lub WIRON, a w przypadku kredytów walutowych: EURIBOR lub LIBOR, zwiększonego o stałą marżę pożyczkodawcy.
W zależności od zapisów umowy kredytowej zmiana oprocentowania może zachodzić co miesiąc, co kilka miesięcy (3 w przypadku wskaźnika WIBOR 3M i odpowiednio 6 w przypadku WIBOR 6M) lub w jeszcze innych okresach. Zazwyczaj kredytobiorca każdorazowo otrzymuje zaktualizowany harmonogram spłaty rat uwzględniający aktualną wysokość oprocentowania.
Oprocentowanie stałe
Oprocentowanie stałe jest z kolei ustalane w umowie i pozostaje niezmienne przez określony czas niezależnie od zachodzących zmian stóp procentowych. W przypadku długoterminowych zobowiązań, do których zazwyczaj należą kredyty i pożyczki hipoteczne, mówimy częściej o oprocentowaniu okresowo stałym, czyli takim, które nie ulega zmianom przez ustalony czas.
Zgodnie z decyzją Komisji Nadzoru Finansowego działające na krajowym rynku banki są zobligowane do oferowania kredytów z okresowo stałym oprocentowaniem na minimum pięć lat. Po tym czasie proponowane są nowe warunki oprocentowania stałego na kolejny okres, zależne od aktualnej sytuacji rynkowej, w szczególności stóp procentowych. Istnieje również możliwość przejścia na oprocentowanie zmienne.
Jaki rodzaj oprocentowania wybrać? Wady i zalety
Odpowiednia decyzja o wyborze rodzaju oprocentowania kredytu lub pożyczki hipotecznej to jest bardzo ważna. Poniżej przedstawimy wady i zalety każdego z tych rozwiązań.
Oprocentowanie zmienne – zalety
- niższe początkowe oprocentowanie i wysokość raty – ponieważ oprocentowanie zmienne jest postrzegane jako bezpieczniejsze dla kredyto- lub pożyczkodawcy, zazwyczaj możemy liczyć na niższe koszty finansowania,
- elastyczność – oprocentowanie dostosowuje się do sytuacji rynkowej rosnąc w miarę wzrostu wskaźników i spadając wraz z ich spadkiem,
- dostępność – zmienne oprocentowanie jest zazwyczaj szerzej dostępne dla różnego typu produktów bankowych.
Oprocentowanie zmienne – wady
- ryzyko wzrostu oprocentowania i wysokości raty – wzrost stóp procentowych i wskaźników może prowadzić do znacznego wzrostu raty kredytu lub pożyczki,
- niestabilność – ze względu na możliwość trudnej do przewidzenia zmiany oprocentowania planowanie wydatków i domowego lub firmowego budżetu staje się trudniejsze.
Oprocentowanie stałe – zalety
- (okresowo) stałe oprocentowanie i wysokość raty – oprocentowanie i wysokość raty nie zmieniają się przez określony czas (min. 5 lat dla kredytów hipotecznych) lub nawet przez cały czas trwania kredytowania niezależnie od aktualnej sytuacji rynkowej,
- stabilność, przewidywalność i bezpieczeństwo finansowe – stały koszt spłaty rat umożliwia precyzyjne planowanie wydatków, poczucie bezpieczeństwa i stabilności.
Oprocentowanie stałe – wady
- wyższy koszt – stałe oprocentowanie jest co do zasady wyższe niż początkowe oprocentowanie zmienne,
- brak możliwości zmiany na oprocentowanie zmienne – w przypadku kredytów hipotecznych wybór stałego oprocentowania tymczasowo pozbawia nas możliwości przejścia na oprocentowanie zmienne w ramach tej samej umowy kredytowej.
Kiedy wybrać oprocentowanie zmienne, a kiedy stałe?
W idealnej sytuacji oprocentowanie zmienne należy wybrać wówczas, gdy spodziewamy się spadku stóp procentowych w najbliższym czasie, a stałe – gdy spodziewamy się ich wzrostu. Spadek stóp procentowych i idący za nim spadek wskaźników WIBOR, WIRON lub innych przełoży się na zmniejszenie oprocentowania i wysokości raty. Jeśli wybierzemy oprocentowanie stałe, wzrost stóp i wskaźników nie będzie wpływał niekorzystnie na ponoszone przez nas koszty, te bowiem pozostaną na niezmiennym poziomie.
Niestety, właściwe długoterminowe przewidzenie stóp procentowych jest bardzo trudne. Zależą one bowiem przede wszystkim od aktualnej inflacji (wyższa inflacja zazwyczaj jest “zwalczana” podniesieniem stóp procentowych), sytuacji gospodarczej (obniżenie stóp procentowych może stanowić impuls rozwojowy dla gospodarki, zapobiegając jej popadnięciu w recesję) oraz wielu innych czynników krajowych i światowych.
Dlatego też decyzję o wyborze rodzaju oprocentowania powinniśmy podejmować indywidualnie i w oparciu o aktualne dane gospodarcze.